2016 жылдың шілде айында ҚР Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік Өнер музейінде Абрам Черкасскийдің туғанына 130 жыл толуына арналған көрме өттеді.
ЧеркасскийАбрам Маркович – Қазақстанның халық суретшісі, кескіндеме профессоры (1886-1967). Өмірінің 25 жылдан астам уақыты Қазақстанда өткендіктен, оның шығармшылығы да сонымен байланысты болды. Қазақстан өнері мен мәдениетіндегі оның шығармашылығының маңызы мен өз басының дара тұлға екенін қайталап айтып жатудың өзі артық.
А. М. Черкасскийдің туған жері – Украина, ол 1886 жылы 20 шілдеде Киев облысының Белая Церковь деген жерінде дүниеге келді. Оның бүкіл балалық шағы Киевтің қасындағы Будаевка деген селода өтті. Болашақ суретші көп балалы отбасында – төрт баланың оныншысы болып дүниеге келді. 1919 жылы Киев көркемсурет училищесін, 1917 жылы Санкт-Петербург Императорлық көркемсурет академиясын бітірді. Я. Ционглинскийдің, Г. Залеманның шәкірті. 1935-1937 жылдары Киев көркемсурет институтында сабақ берді. 1941 жылы Ақтөбеге көшіріліп, сол жерден Алматыға келіп, Н.В. Гоголь атындағы көркемсурет училищесінде сабақ берді.
Черкасский Алматыға келгенде әбден қалыптасқан суретші болатын. Алайда, Қазақстанның табиғатымен қатынасында, тарихын, мәдениеті мен адамдарын танып-білуде оның шығармашылық күші таңғаларлықтай көтерілді. Қазақстанда өткен ширек ғасыр уақыт ішінде суретші көлемі жағынан да пәрменді сюиталар, көркемдігі жағынан да біздің елдің қайталанбас табиғатының сұлулығын паш ететін, эпикалық және монументалдық сипаттағы көркем әсерлі кескіндемелік суреттер салды. Шебердің картиналары ең алдымен көрерменнің эстетикалық сезіміне ыңғайланды. Оларда ең бастысы көркем образдың көркейтіліп суреттелуімен, қоршаған табиғат пен адамның сұлулығы мен үйлесімінің орнығуымен түйінделді. «Жамбыл Жабаев пен Дина Нұрпейсова», «Көгілдір көктем», «Жазушы Сәбит Мұқановтың портреті», «Қарағаштар» картиналары мен «Гүлдер», «Жұпаргүл», «Көкнәрлер» натюрморттары Қазақстан өнерінің классикасына айналды. Олар ұдайы музейдің тұрақты экспозициясында және халықаралық көрмелерде көпшілікке ұсынылды.
Көгі мен гүлі қаулаған Алматының көктемі, бұтақты да саялы қарағаш аллеялары мен биік таудан төгілген күн нұрына малынған кең байтақ көк шалғынды жайылымдары бейнеленген пейзаждар да осы суретшінің есімімен байланысты. Оның қылқаламынан көптеген портреттер де шықты. Суретшінің кенептерінен белгілі қоғам қайраткерлері мен артистердің таныс кескін-келбетін де, республикадағы қарапайым еңбеккерлердің портретін де кездестіреміз.
А.М. Черкасский педагог ретінде Қазақстанның бүгінгі суретшілерінің тұтас бір буынын тәрбилеуде көрнекті роль атқарды. Көптеген суретшілер, оның шәкірттері өнерге, кескіндемеге деген үлкен құштарлықты бойымызға сіңірген де осы Черкасский деп айтады.
Ә. Қастеев атындағы ҚР МӨМ-де суретшінің 65 туындысы сақтаулы. Көрмеге оның 50-і қойылды.
Көрменің жетекшісі -Күлжазира Мұқажанова