«Қазақ Моцарты» Рахат-Би Әбдісағин Шотландияның ең атақты патшаларының бірі 750 жылдығына орай опера жазды.

Сенбі, 2024 жылдың 17 ақпанында Глазго соборында «Болашақ» бағдарламасының докторанты, дарынды композитор-пианист Рахат-Би Әбдісағин жазған «Брюс» операсының әлемдік премьерасы өтті. Қойылымда Шотландия Корольдік консерваториясының солистері, хоры және дирижерлер өнер көрсетті.

Опера Глазго университетінің Шотландия әдебиетінің профессоры, ақын Алан Риачтың жанды дауыста оқуымен Рахат-Би өзі орындаған он минуттық орган увертюрасымен ашылды.

«Брюс» операсы Рахат бидің Шотландия Корольдік консерваториясындағы докторлық зерттеуінің бір бөлігі ретінде жазылған және Джон Барбурдың (шамамен 1375 ж.) ортағасырлық поэмасына негізделген. Либретто Шотландияның ең әйгілі патшалары мен әскери жетекшілерінің бірі Роберт I Брюстің тарихын баяндайды. Роберт Брюстің әскери жетістіктері Шотландияның тәуелсіздігін сақтауда маңызды рөл атқарды.

Премьера күні тарихи собордың қабырғасында аншлаг болды. Көрнекті ғалымдар, тарих зерттеушілері, музыка өнерінің өкілдері, жазушылар, журналистер және Шотландияның тұрғындары автордың жаңа опера жанры – соборлық операны алғашқылардың бірі болып тыңдау үшін премьераға қатысты.

Премьера болатын жер кездейсоқ таңдалған жоқ, дәл Глазго соборында Роберт I Брюс Шотландия королі ретінде алғаш рет танылды.

«Мен ертедегі шотландтардың тарихи контекстін және айтылуын анықтау және зерттеу үшін жетекші лингвистермен және тарихшылармен жұмыс істедім және біз мәтінді метафоралық және әріптік жолмен дешифрлауда маңызды жұмыс жасадық. Музыка мұқият жасалған және собор кеңістігінде керемет дыбыс әлемін жасау үшін органның ұлылығын пайдаланады. Батыстың беделді консерваториясында білім алып, әлемдік өнерге өз үлесімді қосуға мүмкіндік берген «Болашақ» халықаралық стипендиясы мен Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігіне алғысымды білдіремін», – деді Рахат-Би Әбдісағин.

Рахат-Би либретто және тарихи контекст мәселелері бойынша Шотландиядағы көптеген беделді тарихшылар мен әдебиеттанушылармен кеңескен, орган мамандарының бірі Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі Ғабит Несіпбаев болды.

Қазақ композиторының музыкалық шығармашылығы тыңдармандардың жүрегінен орын тауып, бұл кеш оның шығармашылық жолындағы маңызды сәтке ғана емес, әлемдік музыка тарихындағы айтулы оқиғаға айналды. Ұлыбританияның түкпір-түкпірінен келген қонақтар, соның ішінде Англия мен Шотландия қалаларында білім алып жатқан «Болашақ» бағдарламасының стипендианттары Глазго соборында ерекше көңіл-күй сыйлады.

Рахат-Би Әбдісағин өз сөзінде жерлестеріне қолдау көрсеткендері үшін ризашылығын білдіріп, шекара мен уақыттан асатын өнер төңірегінде топтасу маңыздылығына тоқталды.

Операның келесі премьерасы 21 ақпанда Эдинбургтегі Сент-Дайлс соборында өтеді. Премьералар кестесі туралы толық ақпаратты bolashak.gov.kz сайтынан білуге болады.