Қалай қазақстандықтар БҰҰ ЕЭК-пен бірге астананы «ақылды» етеді
Қазақстанның астанасы Нұр-Сұлтан қаласы сөзбе-сөз далада өскен, оң жағалауы өзгеріссіз қалды, ал сол жағы нөлден тұрғызылды. Қаланы өз тұрғындары үшін барлық жағынан жайлы ету – мұндай өршіл міндет, мүмкін, урбанизм мен қала сәулетімен айналысатындардың алдында тұр.
Бірақ қаланың қолайлы екендігін бағалау критерийлері қандай? Қалаға жайлы өмір сүру ортасы ретінде қандай талаптар қойылады? Қаланың стандарттар мен орнықты даму мақсаттарына қалай сәйкес келетінін қалай бағалауға болады?
Қала құрылысы – бұл Нұр-Сұлтандағы саяси күн тәртібінің маңызды элементі. Қазірдің өзінде бірқатар ақылды жобалар жүзеге асты. Мысалы, әр тұрғынға қол жетімді ашық деректер алаңы, Smart Astana мобильді қосымшасы, геоақпараттық жүйе, қауіпсіздікті жақсарту саласындағы жобалар және тағы басқалар елордада өмір сүрудің жайлылығын арттыруға мүмкіндік береді.
2018 жылы қаланың қажетті қажеттіліктерін анықтау және шетелдік инвесторларды тарту мақсатында «Astana Innovations» АҚ (AIN) Нұр-Сұлтан қаласының әкімдігімен бірлесіп, елорданың аналитикалық бейінін жасай бастады. Шетелдік серіктес Біріккен Тұрақты Қалалар жобасы шеңберінде ақылды тұрақты қалалар үшін негізгі көрсеткіштер (KPI) туралы мәліметтер жинау әдістемесі бар БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссиясы (БҰҰ ЕЭК) болды.
Анықтама: қала профилі – бұл үш негізгі индикатор бойынша қала / мемлекет ұсынған деректерді (қызметтің негізгі индикаторлары) бағалау негізінде БҰҰ ЕЭК шығаратын есеп және одан әрі жариялау түріндегі қорытындылар мен ұсыныстар жиынтығы: 1 ) экономика – 45 көрсеткіш, 2) қоршаған орта – 17 көрсеткіш, 3) қоғам және мәдениет – 29 көрсеткіш.
2019 жылы деректерді жинау және талдау, сондай-ақ қалалық мүдделі тараптар арасында сауалнама жүргізілді. Нәтижелер бойынша 92 негізгі индикаторлар әзірленді, оның ішінде Нұр-Сұлтанның негізгі өсу нүктелері анықталды.
Ақылды тұрақты қаланың профилі негізінде БҰҰ ЕЭК сарапшылары Нұр-Сұлтан қаласының инфрақұрылымын жақсарту бойынша ұсыныстар әзірледі және ұсынды. 2020 жылдың қараша айында Нұр-Сұлтан цифрландыру және халыққа қызмет көрсету бөлімінің бастығы Ботагөз Қасабек Женевадағы БҰҰ-ның халықаралық платформасында «Нұр-Сұлтан қалалық профилінің» соңғы нұсқасының онлайн-презентациясын жасады және барлық инвесторларды жұмыс істеуге шақырды. Қазақстанның астанасы. Есепті мына жерден таба аласыз.
Біріккен Ұлттар Ұйымының Еуропалық экономикалық комиссиясы келесі өзгерістерге кеңес береді: қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру, сертификаттау шараларын қолдана отырып, қоғамдық ғимараттардың ресурстық балансын жақсарту және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар. Сонымен қатар қалалық және кеңістіктік жоспарлауды жақсарту, сапалы және қол жетімді тұрғын үйге қол жетімділікті арттыру және тұрақты даму үшін қалалық басқаруды жетілдіру, қала деректерінің қол жетімділігі мен қол жетімділігін қамтамасыз ету.
Бірақ оң өзгерістер қазірдің өзінде Нұр-Сұлтанда байқалуда деп айту керек. Тұрғындар қатты қалдықтарды сұрыптау үшін бөлек қоқыс жәшіктерін белсенді пайдаланады, ал қалалық қоқыстар мен қоқыстарды шығаруға қатаң бақылау жүргізіледі. Сонымен қатар, елордада көбірек заманауи энергия үнемдейтін ғимараттар пайда болып, «көшелерді жарықтандыру» элементтері 35-40% дейін тиімділікпен енгізілуде.
«Қалалық профиль» қазіргі жағдайды талдауға, қателерді табуға және оларды түзетуді бастауға мүмкіндік бергені сөзсіз. Әлі де көп жұмыс бар, келесі кезекте профильге «қаланың төтенше жағдайларға тұрақтылығы» бағыты бойынша тағы бір тарау енгізіледі.